Week van de Avonturenfilm: The Treasure of the Sierra Madre [1948 - John Huston]

Films over de schaduwkant van de mensheid zijn relatief dun gezaaid. Logisch ook, want zeker in de eerste 50 jaar van de filmgeschiedenis kwam publiek vooral naar de bioscoop om te ontvluchten aan de dagelijkse beslommeringen. Het laatste waar je dan op zit te wachten is een film die nog eens benadrukt hoe slecht en hoe deprimerend de mens en het leven kunnen zijn.  Slechts enkele filmmakers zijn erin geslaagd om hier succesvolle films over te maken.  Alexander Mackendrik oogste in 1957 kritisch en commercieel succes met “The Sweet Smell Of Success”, een film over een meedogenloze columnist die er zijn hand niet voor draait om privélevens kapot te maken om carrière te maken. “Network” [1976] toonde dat de mediawereld (letterlijk) bereid was over lijken te gaan voor de kijkcijfers en won maar liefst 4 Oscars (Peter Finch, Faye Dunaway, Beatrice Straight en Paddy Chayefsky).  En in 1986 was

daar “Blue Velvet” van ‘Sultan of Strange’ David Lynch, die toonde wat er zich afspeelde achter de schermen van een ogenschijnlijk pittoresk Amerikaans dorpje. In de periode 1919 tot 1929 maakte het waanzinnige genie Erich von Stroheim een serie deprimerende meesterwerken, waarvan “Greed” de beruchtste is. Zoals de titel al doet vermoeden gaat het over het effect van een winst in een loterij op het huwelijk en de belangrijkste vriendschap van de winnaar. De producenten vonden de film verschrikkelijk en de film was een financiële ramp, maar staat bijna 95 jaar later nog steeds aangeschreven als één van de beste zwijgende films aller tijden. 25 jaar later zou een andere topregisseur zich wagen aan een film over hetzelfde onderwerp, maar met een meer aansprekende titel: “The Treasure of the Sierra Madre”. 

John Huston had in 1941 een indrukwekkend regiedebuut gemaakt met “The Maltese Falcon”, en maakte tijdens WOII de propagandafilm “Across The Pacific”. Humphrey Bogart, de hoofdrolspeler in beide films, speelt in “The Treasure of the Sierra Madre” de rol van Dobbs, een gelukszoeker die in het mexico van 1925 echter moet bedelen om te overleven. Hij raakt bevriend met Curtin [Tim Holt] die in hetzelfde schuitje zit en wanneer ze de oude, ervaren goudzoeker Howard [Walter Huston] ontmoeten, haalt die hun over om hem te helpen in zijn zoektoch naar goud. Wanneer Dobbs te horen krijgt dat hij de hoofdprijs heeft gewonnen in een loterij, heeft het trio net voldoende geld om op pad te gaan. Dobbs en Curtin zijn volstrekt onervaren, maar dankzij Howard weten ze al snel een plek te vinden waar ze flink wat goud kunnen delven. 

Het drietal verwerft geleidelijk aan een fortuin aan goud, maar meer goud betekent ook meer gevaar. Niet alleen omdat ze zichzelf moeten beschermen tegen bandieten en andere goudzoekers, maar ook omdat het steeds verleidelijker wordt om elkaars aandeel af te nemen. Ondanks dat Howard zijn kompanen vanaf het begin heeft gewaarschuwd voor de psychologische gevolgen van de goudkoorts, neemt Dobbs’ wantrouwen toe totdat hij ronduit paranoïde wordt. Het lijkt dan nog maar een kwestie van tijd voordat de samenwerking totaal uit de hand loopt en er een keiharde confrontatie komt. 

“The Treasure of the Sierra Madre” was een kritisch success en is ook nu nog één van de meest geliefde films aller tijden. De Oscar-uitreiking van 1949 staat in de filmgeschiedenis als de eerste (en tot nog toe de enige) keer dat vader en zoon Oscars wonnen voor dezelfde film, want vader Walter ging er vandoor met de prijs voor ‘Beste Mannelijke Hoofdrol’ en zoon John won zowel de Academy Award voor het scenario en voor zijn regie. In de IMDB staat deze film bovendien op 118 in de lijst van ‘Top Rated Movies’. 

Het publiek liet “The Treasure of the Sierra Madre” echter links liggen en de film bleek een financiële flop! Het grote publiek zat in de jaren direct na de oorlog niet te wachten op  ‘deprimerende films’, ook al bevat deze film gedenkwaardig acteerwerk van alle hoofdrolspelers en is het einde van de film bepaald geen tranendal te noemen. Hoogtepunten zijn de scène waarin Bogart, na aanhoudend gezeur van de piepjonge verkoper, besluit een lot te kopen, het dansje van Huston  en niet te vergeten de beroemde ‘Stinkin’ Badges’- scène. Dit is een film vol onvergetelijke momenten, zowel inhoudelijk als visueel. Waarschijnlijk de beste film van één van de grote verhalentellers uit de filmgeschiedenis, een man wiens werk van grote invloed was op het werk van die andere grootmeester die al ruim 40 jaar aan de top staat van de filmwereld: Steven Spielberg.