Week van de Avonturenfilm: Raiders of the Lost Ark [1981 - Steven Spielberg]

Iedere beginnende filmacteur hoopt die ene rol te verwerven die een plaats garandeert in de annalen van de filmgeschiedenis. Een rol die om wat voor reden dan ook zo iconisch is, dat je de rest van je leven fanmail ontvangt vanwege die ene rol. Elke topacteur heeft zo’n doorbraakmoment gehad: voor Tom Cruise was het “Top Gun”, voor Leonardo DiCaprio “Titanic”, bij Julia Roberts denken we meteen aan “Pretty Woman” en Jennifer Lawrence is natuurlijk Katniss uit “The Hunger Games”. Soms leidt dat tot eindeloos type-casting, iets wat

bijvoorbeeld Joe Pesci overkwam na zijn bijrollen in respectievelijk “Lethal Weapon 2” (als Leo Getz) en “Goodfellas”, waarin hij de psychopaat Tommy DeVito speelde, vooral bekend van de legendarische 'Funny How'- scene. Boris Karloff vond het een zegening omdat hij na zijn rol als  ‘The Monster’ In “Frankenstein” nooit meer om werk verlegen zat, maar zijn rivaal Bela Lugosi vond het vreselijk dat hij na zijn titelrol “Dracula” nooit meer iets anders zou spelen dan varianten op die rol. 

Een enkeling slaagt erin meer dan één iconische rol te spelen: Sylvester Stallone werd wereldberoemd door zijn rol als Rocky Balboa, maar was in de jaren ’80 even beroemd als vietnamveteraan John Rambo in de Rambo-films. Bij Al Pacino denk je waarschijnlijk vrijwel gelijktijdig aan Tony Montana uit "Scarface" én aan Michael Corleone uit Francis Ford Coppola’s “Godfather”-trilogie. In dit rijtje namen hoort ook Harrison Ford thuis, want hoewel hij – na kleine rollen in o.a. Michaelangelo Antonioni’s “Zabriskie Point” en

Coppola’s “The Conversation” – wereldwijd doorbrak als Han Solo in de “Star Wars”-trilogie van George Lucas, stond hij in de jaren ’80 en ’90 vooral bekend als de professor/archeoloog/avonturier Indiana Jones. Regisseur Steven Spielberg merkte jaren later op dat mensen dit karakter (net als “E.T” en de haai uit “Jaws”) al herkennen aan het silhouette. Spielberg maakte “Raiders of the Lost Ark” met hulp van zijn goede vriend George Lucas, het brein achter “Star Wars” die niet graag met vrienden werkte, maar al snel merkte dat ze helemaal op dezelfde golflengte zaten. De rol van Indiana Jones, de hoofdpersoon in deze film, ging naar de charismatische Tom Selleck. 

Selleck moest echter afzeggen toen hij de hoofdrol aangeboden kreeg in een TV-serie van CBS, genaamd “Magnum P. I.”, een besluit waar hij waarschijnlijk geen spijt van heeft gehad omdat het één van de populairste series van de jaren ’80 zou worden. Het was Spielberg die zich realiseerde dat de man die Han Solo speelde wel eens de ideale keuze zou kunnen zijn. Ford accepteerde de rol, “Raiders of the Lost Ark” werd een wereldwijd succes.

Spielberg en Ford zouden samen nog drie Indy-films maken (“Temple Of Doom”, “The Last Crusade” en “The Kingdom of the Crystal Skull”) en genoten er elke keer met volle teugen van. “Raiders of the Lost Ark” begint in 1936 wanneer Indy met gevaar voor eigen leven een archelogische vondst doet en ermee weet te ontsnappen uit een grot vol boobytraps en aan een groep inboorlingen die het relikwie terug willen hebben. Het zet de toon voor wat er komt: spanning , spektakel en een aangenaam gevoel voor humor. Indy’s aankomst bij de helikopter is briljant gefilmd en zijn vlucht eindigt met een geweldige grap die tevens verwijst naar een sleutelmoment in de

tweede helft van de film. Vervolgens zien we Indy als een stoffige, maar vooral bij meisjes zeer geliefde universiteitsprofessor. Een goede vriend, museumcurator Marcus Brody [Denholm Elliott] benadert Indy voor een zoektocht naar de  “Ark van het Verbond”, volgens de overleveringen het object waarin de Hebreeuwen de stenen met de tien geboden bewaarden en bijzondere krachten heeft. De Nazi’s hebben in Egypte de stad waar deze Ark zich zou bevinden opgegraven en Indy moet proberen de Ark te vinden voor het in handen komt van de Nazi’s. 

Spielberg liet zich inspireren door de avonturenserials die Republic Pictures tot 1955 produceerde voor een appel en een ei. Het veel grotere budget voor “Raiders of the Lost Ark” helpt zeker, maar het succes van de film is vooral te danken aan een voortreffelijk scenario tjokvol spektakel en de perfecte regie van Spielberg. De actie is vaak adembenemend, maar de film neemt ook op gepaste momenten even gas terug om je voor te bereiden op de volgende actiesequentie. Hoogtepunt is Indy’s gevecht op en in een legertruck, met stuntwerk van de hoogste orde, inclusief een eerbetoon aan een legendarische stunt uit “Stagecoach” van Yakima Canutt, na Harry Houdini veruit de beroemdste stuntman uit de geschiedenis.